ลิเทียม (Lithium) เป็นธาตุโลหะอัลคาไลที่มีเลขอะตอม 3 อยู่ในกลุ่ม 1 ของตารางธาตุ เป็นโลหะสีขาวเงินอ่อน มีความหนาแน่นต่ำ และเป็นโลหะที่เบาที่สุดในหมู่โลหะทั้งหมด
คุณสมบัติโดดเด่นของลิเทียม
ลิเทียมมีคุณสมบัติที่โดดเด่นหลายประการ ซึ่งทำให้มันมีประโยชน์อย่างมากในหลากหลายอุตสาหกรรม:
- น้ำหนักเบา: ลิเทียมเป็นโลหะที่มีความหนาแน่นต่ำที่สุดในบรรดาโลหะทั้งหมด ทำให้เหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความเบา เช่น ในแบตเตอรี่สำหรับยานยนต์ไฟฟ้าและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์พกพา
- ความสามารถในการนำไฟฟ้าสูง: ลิเทียมเป็นตัวนำไฟฟ้าที่ดีเยี่ยม ซึ่งทำให้มันเหมาะสมสำหรับการใช้ในแบตเตอรี่ และเซลล์เชื้อเพลิง
- ปฏิกิริยาเคมีสูง: ลิเทียมมีความสามารถในการทำปฏิกิริยากับสารอื่นๆ ได้อย่างรวดเร็ว ทำให้มันเป็นส่วนประกอบสำคัญในสารเคมีและเภสัชภัณฑ์
- ความแข็งแรงสูง: ลิเทียมสามารถทนต่อความร้อนได้ดี และมีความแข็งแรงที่ไม่ธรรมดา
การใช้งานของลิเทียม
ลิเทียมถูกนำมาใช้ประโยชน์ในหลากหลายอุตสาหกรรม:
-
แบตเตอรี่: ลิเทียมเป็นส่วนประกอบสำคัญในแบตเตอรี่แบบต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน ซึ่งเป็นแบตเตอรี่ที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในโทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ และยานยนต์ไฟฟ้า
-
เซรามิก: ลิเทียมใช้ในการผลิตเซรามิกชนิดพิเศษ เช่น เซรามิคสำหรับงานความร้อนสูง และเซรามิคสำหรับงานทนต่อการกัดกร่อน
-
โลหะผสม: ลิเทียมสามารถผสมกับโลหะอื่นๆ ได้เพื่อเพิ่มความแข็งแรงและความเหนียว
-
เภสัชภัณฑ์: ลิเทียมใช้ในการรักษาโรคทางจิต เช่น โรค gangguanสองขั้ว
กระบวนการผลิตลิเทียม
ลิเทียมถูกพบในแร่ธาตุต่างๆ เช่น สโปดูมีน (spodumene) และเพกทิไทต์ (petalite) กระบวนการผลิตลิเทียมเริ่มต้นจากการทำเหมืองแร่เหล่านี้ จากนั้นแร่จะถูกบดและนำไปผ่านกระบวนการสกัดเพื่อแยกลิเทียมออกมา
มีหลายวิธีในการสกัดลิเทียม:
-
การสกัดด้วยกรด: วิธีนี้ใช้กรดซัลฟูริก (sulfuric acid) เพื่อละลายลิเทียมออกจากแร่ธาตุ จากนั้นลิเทียมจะถูกตกตะกอนและทำปฏิกิริยากับสารเคมีอื่นๆ เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ลิเทียมสุดท้าย
-
การสกัดด้วยความร้อน: วิธีนี้ใช้ความร้อนสูงเพื่อละลายลิเทียมออกจากแร่ธาตุ จากนั้นลิเทียมจะถูกควบแน่นและทำให้บริสุทธิ์
-
การสกัดด้วยอิเล็กโทรไลติก: วิธีนี้ใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อแยกลิเทียมออกจากสารละลาย การวิธีนี้ค่อนข้างมีราคาแพง แต่ให้ลิเทียมที่มีความบริสุทธิ์สูง
หลังจากผ่านกระบวนการสกัดแล้ว ลิเทียมจะถูกแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น สารประกอบลิเทียม, แบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออน และลิเทียมสำหรับใช้ในอุตสาหกรรมอื่นๆ
ตารางเปรียบเทียบคุณสมบัติของลิเทียมกับโลหะอื่นๆ
คุณสมบัติ | ลิเทียม | โซเดียม | โพแทสเซียม |
---|---|---|---|
น้ำหนักอะตอม | 6.941 g/mol | 22.989769 g/mol | 39.0983 g/mol |
ความหนาแน่น (g/cm³) | 0.534 | 0.971 | 0.862 |
จุดหลอมเหลว (°C) | 180.5 | 97.8 | 63.5 |
อนาคตของลิเทียม
ความต้องการลิเทียมมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงหลายปีข้างหน้า เนื่องจากการเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนต์ไฟฟ้า และการใช้งานแบตเตอรี่ลิเธียม-ไอออนที่เพิ่มมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม การขุดและผลิตลิเทียมสามารถสร้างผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้ ดังนั้นจึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาวิธีการผลิตลิเทียมที่ยั่งยืนและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม